Ziekte van Graves-Basedow

De ziekte van Graves is een vorm van hyperthyreoïdie, wat betekent dat het bloed te veel schildklierhormoon bevat. Hyperthyreoïdie is zeldzaam bij kinderen en jongeren.

Deze vorm van hyperthyreoïdie is een auto-immuunziekte. Het immuunsysteem produceert antistoffen die de schildklier aanvallen. Deze antistoffen doen dienst als schildklierstimulerend hormoon (TSH) en zorgen ervoor dat de schildklier te veel schildklierhormoon aanmaakt.

Tijdens een lichamelijk onderzoekt ontdekt de arts soms het volgende:

• Gewichtsverlies (= het vaakst voorkomende symptoom)
• Vermoeidheid en prikkelbaarheid
• Versnelling van de groei
• Snelle hartslag en hoge bloeddruk
• Lichte trillingen in de handen
• Snelle peesreflexen
• Opgezwollen schildklier
• Uitpuilende of uitstekende oogbollen (exoftalmie)

Uit een bloedanalyse blijkt dat het gehalte schildklierhormoon (T4) te hoog is en dat het gehalte schildklierstimulerend hormoon (TSH) erg laag is. Anti-TSH-receptorantilichamen (TRAb) zijn aanwezig.

Daarnaast kan een echo van de schildklier worden uitgevoerd om deze ziekte vast te stellen.

De tekenen en symptomen veroorzaakt door een teveel aan schildklierhormoon lopen sterk uiteen en omvatten:

• Het altijd te warm hebben en veel zweten
• Zenuwachtigheid, moeite met concentreren, slecht slapen
• Snelle hartslag, mogelijk met hartaritmie
• Gewichtsverlies ondanks dat men veel eet
• Buikkrampen en diarree
• Menstruatiestoornissen

De ziekte van Graves kan worden behandeld met geneesmiddelen, toediening van radioactief jodium of een operatie. Omdat de ziekte soms spontaan verdwijnt, worden eerst geneesmiddelen als thiamazol (merknaam Strumazol® of Thyrozol®) gebruikt.  Als de hartslag versnelt of verstoringen van het hartritme optreden, wordt er ook tijdelijk een bètablokker gegeven om de normale hartslag weer te herstellen.

Door thiamazol toe te dienen, stopt het aanmaken van schildklierhormoon doorgaans bijna volledig en kan er extra schildklierhormoon worden gegeven om het gehalte in het bloed te herstellen of kan de dosis thiamazol worden verlaagd.

Na een behandeling van minimaal twee jaar kan de behandeling bij wijze van proef worden gestopt als de anti-TSH-receptorantilichamen zijn verdwenen. De kans op aanhoudende remissie is met 30-50% vrij hoog. Als de ziekte weer verergert, kan de behandeling met thiamazol worden hervat. Bij oudere kinderen kan de vernietiging van de schildklier worden besproken als alternatief voor nog een behandelfase met thiamazol. Dit houdt wel in dat levenslange thyroxinesubstitutie noodzakelijk is. Het vernietigen van de schildklier kan worden uitgevoerd door het toedienen van radioactieve jodium of door chirurgische verwijdering van de volledige schildklier.